2007-05-15

Garun paralisia

Definizioa

Garun paralisia, 2 edo 3 urteko adina baino lehen garatutako nerbio-sistema zentralaren lesio ez-jarraitu batek eragindako mugimenduaren eta jarreraren arazo iraunkorra da.

Behin betiko arazo neurologikoen multzo bat biltzen du. Hala ere, beraien zeinuak denborarekin alda daitezke, garunaren plastikotasuna dela eta: Garuna, Nerbio Sistema Zentrala funtzionalki eta estrukturalki berregituratzeko gai da, kaltetuak izan ez diren atalek kalteak jasan dituztenen zenbait funtzio bere gain har baititzakete. Garun paralisia eragin ditzakeen arazoek larritasun maila ezberdinak izan ditzakete, beso edo esku batena edo ahoko zonaldearen mugimendu finetan gerta daitezkeen arazo txikietatik hasi eta burua atxikitzeko, idazteko ezinbestekoak diren esku edota besoen mugimendu selektiboak gauzatzeko arazo larrietara iritsi artea.

Kausak

- Hereditarioak
- Umetokian jasatakoak: amak gaixotasun bat jaso duelako haurdunaldian (rubeola adibidez).
- Jaiotzatiko aldagaiak
- Jaiotza ondorengo lehenengo haurtzaroan izandako istripuak (garunean izandako odol isuriak…)

Sintomak

Sintomak umearen arabera aldagarriak dira, garun paralisia oso konplexua delako eta garun paralisi mota ezberdinak daudelako, baina orokorrean hauek izaten dira:

- 2 hilabeteko haurrek:
Umea altzatzerakoan ezin du burua artez mantendu
Umea altzatzerakoan hankak artazi baten moduan okertu egiten dira
- 6 hilabeteko haurrek:
Umea altzatzerakoan burua artez mantendu ezinik jarraitzen du
Zeozer heldu nahi duenean esku batekin saiatzen da eta bestea enpuñatuta mantentzen du
- 10 hilabeteko haurrek:
Esku eta hanka bat bakarrik erabiltzen dute, beste aldekoak arrastaka
Ezin dira beraien kabuz eseri
- 12 hilabeteko haurrek:
Ezin dute lau hanketan ibili
Geldirik daudenean ezin dira eutsi
- 24 hilabeteko haurrek:
Ezin dute ibili
Gurpilezko jostailuak ezin dituzte bultzatu

Aholkuak

Aholkurik garrantzitsuena umearen heziketa da, garun paralisia daukaten arren, lehenengotik BLISS sistema eta KPSa erabiltzen dute komunikatzeko. Beraien gurpil aulkian taulatxo bat eramaten dute marrazkitxoekin, eta hauek seinalatzen komunikatzen dira besteekin. Ume hauek frustazio ikaragarria sentitzen dute, gehienetan zeozer nahi dutenean inork ez dielako ulertzen, horregatik askotan haserretu egiten dira eta horretarako balio dute komunikatzeko bi sistema hauek.

No hay comentarios: